Taksometry to urządzenia montowane w taksówkach w całej Polsce. Służą do rozliczania przejazdu z klientem. Aby opłata była adekwatna do przebytej trasy w wybranej taryfie, przyrząd musi być zalegalizowany oraz zainstalowany zgodnie z wymogami. Dziś wyjaśniamy, czym są taksometry oraz jaki jest sposób ich działania.
Spis treści
Sposób działania i historia
Legalizacja i montaż
Kasa fiskalna
Wrocławski oddział Eko Taxi tłumaczy, czym są taksometry i jak działają
Zastanawiacie się, jak obliczana jest wartość kursu taksówką? Czym są te niewielkie urządzenia zamontowane na kokpicie auta, które mówią, ile macie zapłacić za przejazd? Otóż są to taksometry, czyli elektroniczne narzędzia pomiarowe, które pomagają w rzetelnej ocenie należności za zrealizowany kurs.
Każde z nich jest wyposażone w odpowiednie mechanizmy, w tym zespoły liczników przebytej drogi, należnych opłat i czasu. Nie brakuje także przełącznika rodzaju pracy. Urządzenie współpracuje z kasą rejestrującą. Ta może być w nie wbudowana albo po prostu podłączona osobno. Ponadto mierniki często są wyposażone w dodatkowe elementy, np. liczniki wskazujące sumę opłat, zewnętrzne urządzenia informacyjne, zespół drukujący i wiele innych. Wróćmy jednak do początku i poznajmy lepiej historię tych niezwykle pomocnych w pracy taksówkarza urządzeń.
Wynalazek starożytności
Mogłoby się wydawać, że tego typu mierniki powstały dopiero po pojawieniu się pierwszych samochodów. Nie jest to jednak prawda. Już w czasach starożytnych rozwijały się płatne usługi transportowe i to właśnie one dały początek taksometrowi. Jego autorem był Heron z Aleksandrii, a funkcjonowanie mechanizmu polegało na współdziałaniu kół zębatych i ślimacznic, które odliczały przejechany dystans. Ten można było odczytać ze znajdujących się na wieku skrzynki tarcz. W kolejnych latach mierniki były udoskonalane, m.in. przez konstruktora maszyn wojennych – Witruwiusza. W jego wynalazku pokonane odcinki trasy oznaczane były poprzez spadające do skrzyneczki urządzenia kamyczki. Po dojechaniu do celu, kamyczki wyjmowano i zliczano odległość.
Jak powstało współczesne urządzenie?
Prototyp współczesnego urządzenia pomiarowego został stworzony przez niemieckiego wynalazcę – Wilhelma Bruhna. Opracowany przez niego miernik, oryginalnie zwany teksametrem, zliczał przebyty dystans i czas potrzebny na przejechanie między określonymi punktami. Wnętrze mechanizmu skrywało kółka zębate oraz przekładnie mechaniczne, z kolei cyfry wypisane były na powierzchni obracających się bębenków i można było je dostrzec na niewielkich okienkach obudowy. Bruhn opatentował swoje urządzenie w 1890 r., a już sześć lat później w trasę wyjechała pierwsza taksówka z teksametrem.
W kolejnych latach mechanizmy te przeszły liczne transformacje. Pojawiły się warianty z dzwonkiem, które trzeba było przełączać ręcznie, czy te marki Kosmos z chorągiewką, której opuszczenie oznaczało rozpoczęcie kursu. W 1980 r. zaczęto produkować pierwsze elektroniczne taksometry, które z biegiem czasu udoskonalano o kolejne funkcje – np. synchronizowano z kasami fiskalnymi, zmieniano rodzaje wyświetlaczy czy sposób obsługi urządzenia. Wszystko po to, aby usprawniać proces rozliczania kursu pomiędzy taksówkarzem, a klientem.
Sposób działania
Podróżując taksówką, warto znać zasady działania urządzenia, które oblicza opłatę za kurs. Zacznijmy od tego, że taksometry służą do obliczania należności za dany przejazd na podstawie kilku czynników. Pierwszym z nich jest opłata początkowa, która we wrocławskim oddziale Eko Taxi wynosi 6 zł. Drugim czynnikiem jest długość przebytej przez taksówkę trasy, która jest ustalana na podstawie stawki za przejechany kilometr. Ta pozostaje niezmienna i wynosi 2,40 zł/km. Trzecim elementem jest opłata postojowa, która dodawana jest wówczas, gdy pojazd nie porusza się trakcie trwającego kursu.
Oprócz tego doliczane mogą być dopłaty za konkretne udogodnienia, np. podróżowanie ze zwierzęciem czy zamówienie samochodu typu kombi. Pod uwagę brana jest również jazda w korku. Kiedy nie jest możliwe wybranie alternatywnej trasy i mimo chęci taksówkarza trzeba przemieszczać się w korku poniżej 20 km/godz., wówczas do wskazanej kwoty za przebyte kilometry, doliczana jest opłata za każdą godzinę takiej jazdy.
Jak zalegalizować oraz zamontować taksometr i kasę fiskalną? Specjaliści z wrocławskiego oddziału Eko Taxi odpowiadają
Tylko prawidłowy montaż taksometru i kasy fiskalnej umożliwia legalizację urządzenia i korzystanie z niego w poprawny sposób. Legalizacji można dokonać wyłącznie w autoryzowanym serwisie, który posiada uprawnienia w tym zakresie, czyli w Urzędzie Miar. Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne, prowadzenie taksówki bez sprawnego urządzenia pomiarowego wiąże się z karą finansową. Grzywna w tym wypadku może wynieść nawet kilka tysięcy złotych.
Legalizacja a system naliczania opłat
Uzyskanie legalizacji gwarantuje prawidłowe działanie urządzenia. Może ono funkcjonować na podstawie jednego z dwóch systemów naliczania opłaty za kurs – S lub D. Pierwszy to obowiązujący w Polsce system pojedynczy S, gdzie obliczanie kosztu podróży jest uzależnione od taryfy drogowej lub czasowej. Która z nich zostanie wybrana, zależy od prędkości, z jaką porusza się taksówka. Kiedy jedzie ona powyżej prędkości granicznej (20 km/godz.), bierze się pod uwagę przebytą liczbę kilometrów; w przeciwnym wypadku wykorzystuje się taryfę czasową.
System podwójny D określa koszt podróży taksówką, uwzględniając zarówno taryfę czasową, jak i drogową. Tu nie ma znaczenia prędkość jazdy, koszt przejazdu wylicza się na podstawie impulsów z nadajnika drogi i generatora czasu. W tym przypadku częstotliwość impulsów rośnie wraz ze wzrostem prędkości poruszającego się pojazdu.
Kasa fiskalna
Zalegalizowane i właściwie zainstalowane urządzenie pomiarowe powinno współpracować z kasą fiskalną. Dane z taksometru muszą być przesyłane i rejestrowane w kasie, co pozwala na wystawianie paragonów za przejazdy. Aby wszystko odbyło się prawidłowo, niezbędna jest fiskalizacja kasy rejestrującej. Oznacza to tyle, że do pamięci urządzenia na stałe zostaje przypisany numer NIP podatnika, który jest widoczny na każdym rachunku, jaki otrzymuje pasażer po zrealizowanym kursie.
Jak widzicie, taksometry pozwalają na pełną kontrolę stawki, jaką należy uiścić za kurs, co przekłada się na komfort obu stron. Jeśli urządzenie działa prawidłowo, nie ma mowy o nieporozumieniu. Ponadto w Eko Taxi honorujemy zarówno płatność gotówką, jak i kartą. W każdym przypadku klient otrzyma paragon za przebytą podróż.
